МУЗЕЙ ҚОРЫНДАҒЫ БАЛБАЛ ТАСТАР

МУЗЕЙ ҚОРЫНДАҒЫ БАЛБАЛ ТАСТАР

Балбалдар — ежелгі түркі дәуірінде жиі кездесетін тастан қашап жасалған адам бейнесіндегі тас мүсіндер. Олар біздің заманымызға «балбал тас», «сын тас», «баба тас»  деп әр түрлі атаумен жеткен. Қазақстан даласындағы алғашқы балбал тастар ежелгі сақ…

АХМЕТ ЯСАУИДІҢ ЖИЕНІ ЖҮСІП АТАНЫҢ ШЕЖЕРЕСІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ ҚОЛЖАЗБА

«Әзірет Сұлтан» мемлекеттік тарихи-мәдени музей-қорығына Ахмет Ясауидің жиені Жүсіп атаның шежересіне байланысты қолжазба келіп түскен. Бұл қолжазба бұрын сонды айтылмаған деректермен маңызды. Қолжазбаның ұзындығы – шамамен 3,5. Сақталуы орташа деңгейде. Тарихи қолжазбада Жүсіп ата Қожа…

«ДАЛЯИЛЬ ӘЛ-ХАЙРАТ» ҚОЛЖАЗБАСЫ

«ДАЛЯИЛЬ ӘЛ-ХАЙРАТ» ҚОЛЖАЗБАСЫ

Қожа Ахмет Ясауи кесенесінің қолжазбалар және сирек кітаптар қорында «Даляиль әл-хайрат» («دلائل الخيرات») қолжазбасы сақталған. Қолжазба араб графикасымен жазылған. Хижра жыл санауы бойынша 1294 ж. (1877 ж.) мерзімделетін қолжазба мұсылман әлемінде кеңінен танылған «Даляиль әл-хайрат»…

АҢ БЕЙНЕЛІ ШЫРАҒДАН

АҢ БЕЙНЕЛІ ШЫРАҒДАН

Жәдігер 2005 жылы Сидақ археологиялық ескерткішінде жүргізілген қазба жұмыстары кезінде ҮІІ-ҮІІІ ғасырға тән археологиялық қабаттан табылған. Зооморфтық бейнеде (аң бейнелі) жасалған жәдігер шырақ ретінде де, түтеткіш ретінде де қолданылған құралға ұқсайды. Дәл осы үлгідегі аналогтар…

ҚАҚПА ЕСІКТЕГІ БЕЛГІСІЗ ЖАЗБА

ҚАҚПА ЕСІКТЕГІ БЕЛГІСІЗ ЖАЗБА

Алаштың асыл ұлдарының бірі Жүсіпбек Аймауытов 1929 жылы қамауға алынарынан бірнеше ай бұрын, «Жаңа әдебиет» журналына «Әзірет Сұлтан (Қожа Ахмет Йассауи)» мақаласын жазған екен. Онда ол: «Мешіттің қарсы алды (күншығысы) — жалғыз есік. Бірақ есік…

ҚЫЛУЕТ МАКЕТІ — ҚҰНДЫ ЖӘДІГЕР

ҚЫЛУЕТ МАКЕТІ — ҚҰНДЫ ЖӘДІГЕР

«Үлкен қылует» жерасты мешіті 1942 жылы бұзылып алынып, қыштары түгелдей Түркістан май зауытын тұрғызуға пайдаланылған. 1941 жылы бұл ортағасырлық ескерткіш бұзылар алдында архитектор А.Л. Шмидт «Жерасты қылует мешітінің» түпнұсқалық көрінісінің макетін жасап кеткен болатын. Бүгінгі…

МУЗЕЙ ҚОРЫНДАҒЫ ХҰМДАР

МУЗЕЙ ҚОРЫНДАҒЫ ХҰМДАР

Хұм — негізінен бидай тұқымдас астық түрлерін, сондай-ақ, сұйық заттар: түрлі майлар, су т.б. сақтауға арналған ыдыс. «Хұм» атауы ескі иран тілінен шыққан, «үлкен саз ыдыс» дегенді білдіреді. Біздің дәуірімізге дейінгі 1 мыңжылдықтың 1 жартысынан…

ТҮЙМЕЛЕР. Х-ХІІ ғғ.

ТҮЙМЕЛЕР. Х-ХІІ ғғ.

Түймелер — киімнің алдын (өңірін) айқастырып түймелеуге арналып жасалған, ретіне қарай түйме тұмар қызметін де атқарған. Музей қорына қабылданған түймелердің ішінде Қаратөбе қазбасынан табылған көлемдері шамалас 3 түйменің біріншіс, диаметрі 2,5 см, биіктігі 5 мм,…

Ғибадат

Ғибадат

Кітап. Араб тілінде жазылған. 3-276 бет. Өлшемі: 13х22 см. Басылған  жері белгісіз. Бұл кітапта әуелі Аллаға ғибадат (құлшылық) қылу мен соңғы пайғамбарымыз Мұхаммед (с.а.у) тің жақсы сипаты (қасиеттері) берілген. «Ғибадат» дегеніміз ислам ғалымдарының айтуынша адамдарға…

КҮЙДІРІЛГЕН ҚАПТАМА КІРПІШ БӨЛІКТЕРІ. ХII ғ.

КҮЙДІРІЛГЕН ҚАПТАМА КІРПІШ БӨЛІКТЕРІ. ХII ғ.

Оймышталған кірпіш бөліктері үш дана. Кірпіштің сыртқы бетінің көрінісі үш бұрыш тәрізденіп, ішкі бетіне және жиегіне ойылып өсімдік өрнегі, гүл күлтесі мен сабақтарға  шырмалып өскен жапырақтар, дөңгелектер түсірілген. Өлшемдері: 14 х 12 см., 15 х…