Әрбір ұлттың өзіндік тарихи-мәдени мұрасы – оның өткенінен сыр шертетін құнды қазынасы. Бұл мұра халықтың рухани байлығы, ұлттық бірегейлігінің негізі және ұрпақтар сабақтастығын жалғастырушы күш ретінде маңызды рөл атқарады. Тарихи-мәдени мұраға сәулет ескерткіштері, археологиялық жәдігерлер, өнер туындылары, ұлттық дәстүрлер мен әдет-ғұрыптар жатады.

Ол ұлттың өзіндік ерекшеліктерін сақтап, ұлттық сана мен мәдени бірегейлікті қалыптастыруда айрықша қызмет атқарады. Архитектуралық ескерткіштер, қолөнер бұйымдары, фольклор мен халық өнері белгілі бір халықтың тарихи болмысын айқындап, ұрпақ санасында ұлттық құндылықтарды орнықтырады. Сонымен қатар, тарихи мұра – білім мен ғылымды дамытудың негізгі көзі. Археологиялық қазбалар, көне жазбалар, тарихи деректер арқылы халықтың өткен өмірін, дүниетанымын, әлеуметтік құрылымын жан-жақты зерттеуге мүмкіндік бар.

Мәдени мұра туризмнің дамуына да айтарлықтай үлес қосады. Тарихи орындар мен мәдени нысандар – туристерді қызықтыратын маңызды факторлардың бірі. Көне қалалар, тарихи ескерткіштер мен ұлттық мұражайлар туризмді жандандырып, аймақтың экономикалық өсуіне ықпал етеді. Бұдан бөлек, тарихи-мәдени мұраның тәрбиелік және рухани мәні зор. Жас ұрпаққа патриоттық тәрбие беруде, ұлт тарихындағы тұлғалар мен оқиғалар арқылы күрескерлік рух, ерлік пен даналық сынды құндылықтар насихатталады.

Қазақстан – бай тарихи-мәдени мұраға ие ел. Ұлы Жібек жолының бойында орналасуы елдегі көптеген тарихи ескерткіштердің сақталуына себеп болды. Мәселен, Қожа Ахмет Ясауи кесенесі – ЮНЕСКО-ның мәдени мұра тізіміне енген ерекше сәулет ескерткіші. Тамғалы петроглифтері – тасқа қашалған көне суреттердің жиынтығы. Отырар қалашығы – ортағасырлық өркениеттің ірі орталығы ретінде танылған тарихи орын. Сондай-ақ, Беғазы-Дәндібай мәдениеті – ерте темір дәуірінен қалған археологиялық құндылықтардың бірі.

Тарихи-мәдени мұраны сақтау – әрбір халықтың басты міндеттерінің бірі. Ол тек өткеннің куәсі ғана емес, болашақ ұрпаққа аманат етілетін асыл қазына. Сондықтан тарихи ескерткіштерді қорғау, жаңғырту және кеңінен насихаттау – ұлттың рухани байлығын сақтау жолындағы маңызды қадам болып саналады.

А.Тыныштықбаева, экскурсия жетекшісі.