
Ортағасырлық ханакалар — ислам мәдениетінде маңызды орын алған, негізінен діндарлар мен зияратшыларға арналған орын. Ханака әдетте медресе немесе мешітпен қатар орналасып, бірнеше бағытта қызмет атқарған.
Діни білім беру: Ханакада дін ілімдері, Құран оқу, хадис және ислам философиясы бойынша сабақтар жүргізілген. Бұл мекемелер ілім іздеген жастар үшін рухани білім ордасы болған.
Зияратшыларға қызмет көрсету: Ханакалар — жол жүріп келе жатқан зияратшылар мен саяхатшылар үшін паналайтын орын. Мұнда келген адамдарға жатын орын, тағам және рухани қолдау көрсетілген.
Рухани тәрбие: Ханака — сопылық ағым өкілдері үшін медитация жасап, Аллаға құлшылық ететін қасиетті орын. Мұнда рухани кемелденуге ұмтылған діндарлар тәрбие алып, діни ілімдерін тереңдете түскен.
Әлеуметтік қызмет: Ханакалар қоғамдағы мұқтаж жандарға көмек көрсету, қайырымдылықпен айналысу сияқты әлеуметтік міндеттерді де атқарған. Олар кедей-кепшіктерге азық-түлік, киім және пана ұсынған.
Мәдениет орталығы: Ханакалар тек діни орын ғана емес, сонымен қатар өнер мен әдебиет дамыған мәдени ошақ ретінде де қызмет еткен. Мұнда поэзия оқылып, музыка орындалып, рухани-мәдени өмір жанданған.
Ортағасырлық ханака — ислам әлемінде білім мен мәдениеттің таралуына, рухани өмірдің тереңдеуіне ықпал еткен ерекше мекеме болып табылады.
Т.Усеров, археолог.