Бөлім 1997 жылы құрылған. Бөлім құрамында 1 археолог, 2 инспектор, 6 қорықшы, 1 құрылысты қадағалау инженері, 1 ЖЫР (жылу-ылғалдылық режимі) инженері жұмыс атқарады. Бөлімнің негізгі міндеті Түркістан өңіріндегі тарихи-мәдени мұраларды есепке алу, насихаттау, жүйелі түрде қорғау-сақтау болып табылады. Қазақстан Республикасының заңнамаларын басшылыққа ала отырып, төмендегі бағытта жұмыс жүргізеді:
- Археологиялық зерттеу жұмыстарын жүргізеді, археологиялық-ғылыми экспедициялар ұйымдастырады.
- Ескерткіштердің жер телімдеріне мемлекеттік акт алу, төлқұжат, есеп карточкаларын әзірлейді, анықталған тарихи-мәдени мұраларды ескерткіш мәртебесін алуға ұсынады.
- Ескерткіштер мен қорғауға ұсынылған аймақтар бүлінген, бұзылған немесе қауіп төнген жағдайда тиісті шараларды (акт, хаттама, арнайы комиссия жұмысын үйлестіру, және т.б. негізде) жүзеге асырады.
- Ескерткіштерінде жүргізілетін реставрациялық және реконструкциялық жұмыстарды қадағалайды, жобалық-сметалық жоспарға сәйкестігін бақылауды жүзеге асырады, өткізу-қабылдау жұмыстарына қатысады.
- Мұражай қорын толықтыру мақсатында жәдігерлерді жинау,тарихи орындардың орналасқан жерлерін анықтау мақсатында экспедицияларға, іс-сапарларға шығады.
- Ескерткіштерге қатысты ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу, мәдени-ағарту істерін ұйымдастыру, тақырып бойынша лекциялар оқу, баспасөзде жариялау, ғылыми айналымға енгізу.
- Халықаралық деңгейде ұйымдастырылған ғылыми конференциялар мен семинарларға қатысу.
Қорық-мұражайдың құрамында бүгінгі таңда Түркістан қаласы және 12 ауылдық округ аумағында орналасқан 98 тарихи-мәдени ескерткіш есепке алынған. Оның ішінде Халықаралық маңызға ие 1 ескерткіш, Республикалық маңызға ие 16 ескерткіш, жергілікті маңызға ие 8 ескерткіш бар. 74 ескерткіш алдын-ала есепке алу тізіміне алынған. Аталған ескерткіштерді «Әзірет Сұлтан» қорық-мұражайының Түркістан археологиялық экспедициясы барлау кезінде анықтап, мәртебесін алуға ұсынылған. Ескерткіштердің жалпы жер көлемі 557.1935 га.
Қорық-мұражай құрамындағы тарихи-мәдени ескерткіштердің ресмилігі бойынша тізімі
|
Ескерткіштердің рәсімделуі |
Жалпы саны |
|
Халықаралық маңызы бар |
1 |
|
Республикалық маңызы бар |
16 |
|
Жергілікті маңызы бар |
8 |
Тарихи-мәдени ескерткіштердің орналасуы
|
Ескерткіштердің орналасқан жері |
Жалпы саны |
|
Түркістан қаласы |
28 |
|
Иассы ауыл округі |
6 |
|
Сауран ауыл округі |
5 |
|
Жібек жолы ауыл округі |
7 |
|
Қарашық ауыл округі |
6 |
|
Қарнақ ауыл округі |
3 |
|
Шаға ауыл округі |
10 |
|
Ораңғай ауыл округі |
6 |
|
Ескі Иқан ауыл округі |
5 |
|
Жаңа Иқан ауыл округі |
2 |
|
Жүйнек ауыл округі |
1 |
|
Шорнақ ауыл округі |
2 |
|
Үшқайық ауыл округі |
4 |
|
Бабайқорған ауыл округі |
13
|
Типологиялық ерекшеліктері бойынша тізімі
|
Ескерткіштердің түрлері |
Жалпы саны |
|
Ортағасыр, ХІХ-ХХғғ тән сәулет-құрылыс |
28 |
|
Діни рухани |
14 |
|
Археология |
56 |
